ถ้าคุณเป็นคนหนึ่งที่มีรู้สึกว่ามีเหงื่อออกมากผิดปกติ ออกตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นที่มือ ที่เท้า หรือบริเวณรักแร้ คงไม่ดีแน่ที่จะปล่อยให้ภาวะนี้กลายเป็นอุปสรรคในการใช้ชีวิต และทำให้เสียบุคลิกภาพ ก่อนจะถึงขั้นนั้นเรามาเริ่มดูแลตัวเองตั้งแต่ตอนนี้เลย 

จุดเริ่มต้นของ “เหงื่อ”

    ร่างกายของคนเราประกอบไปด้วยอวัยวะต่างๆ ที่ทำงานร่วมกัน เกิดเป็นกระบวนการต่างๆ ซึ่งกระบวนการเมตาบอลิซึ่ม (Metabolism) ก็เป็นอีกกระบวนการทำงานที่สำคัญของร่างกาย ที่ทำหน้าที่เปลี่ยนแปลงอาหารที่เราทานเข้าไปให้เป็นพลังงาน ทำให้ร่างกายเกิดความร้อน ซึ่งเมื่อร่างกายเกิดความร้อน ร่างกายก็จะมีกลไกในการควบคุมหรือระบายความร้อน นั้นออกมาในรูปแบบของ “เหงื่อ” เพื่อให้ความร้อนในร่างกายอยู่ในระดับที่เหมาะสม หรือเรียกว่า “การหลั่งเหงื่อ คือการถ่ายเทความร้อนที่เกิดจากกระบวนการต่างๆ ในร่างกายออกไป”

สาเหตุของ “ภาวะเหงื่อออกมากผิดปกติ”

     ภาวะเหงื่อออกมากผิดปกติ (Hyperthydrosis) คือภาวะที่ร่างกายขับเหงื่อออกมาเป็นจำนวนมาก แม้ในสภาพอากาศปกติ ซึ่งสามารถแบ่งตามลักษณะอาการออกได้เป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจน (primary hyperhydrosis) และกลุ่มที่มีสาเหตุจากภาวะความผิดปกติในร่างกาย (Secondary Hyperhydrosis)

• กลุ่มที่ไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจน (Primary Hyperhydrosis) กลุ่มนี้จะมีภาวะเหงื่อออกเยอะผิดปกติ ที่ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด และไม่ได้มีสาเหตุมาจากภาวะแทรกซ้อนของโรคอื่นๆ ซึ่งเกิดได้ทั้งในเพศหญิงและเพศชาย คนไข้ในกลุ่มนี้ จะมีเหงื่อออกในบริเวณบางส่วนของร่างกาย เช่น ใบหน้า ศีรษะ รักแร้ ฝ่ามือ ซึ่งในกลุ่มที่มีภาวะเหงื่อออกเยอะผิดปกติบริเวณฝ่ามือ อาจเรียกว่า ภาวะเหงื่อมือ หรือ เหงื่อออกมือ เป็นต้น มักพบได้บ่อยในกลุ่มคนที่อายุยังน้อย ในกลุ่มวัยรุ่น ที่มีอายุต่ำกว่า 25 ปี ร้อยละ 30-40 ของคนที่มีภาวะนี้ พบว่ามีญาติสายตรง หรือพ่อแม่ที่มีภาวะเหงื่อออกเยอะผิดปกติเช่นกัน ผู้ป่วยบางรายมีเหงื่อออกมากที่มือจนเขียนหนังสือหรือจับสิ่งของไม่ได้ ซึ่งภาวะดังกล่าวก่อให้เกิดปัญหาทั้งในแง่การทำงาน การเข้าสังคมและการดำรงชีวิตประจำวัน
• กลุ่มที่มีสาเหตุจากภาวะความผิดปกติในร่างกาย (Secondary Hyperhydrosis) คนไข้ในกลุ่มนี้ จะมีเหงื่อในปริมาณมาก ออกทั่วร่างกาย แม้กระทั่งในเวลานอน ซึ่งมีสาเหตุมาจากผลข้างเคียงของโรคอื่น ๆ เช่น
  • โรคไทรอยด์เป็นพิษ ทำให้ร่างการมีการเผาผลาญสูง
  • โรควัณโรคปอด
  • โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
  • ผู้ที่เป็นโรคอ้วน หรือมีภาวะอ้วนมาก ๆ
  • หญิงวัยใกล้หมดประจำเดือน
  • การรับประทานยาบางชนิด เป็นต้น

 

สาเหตุที่เหงื่อออกเยอะเกิดจากอะไรบ้าง?

1. สภาวะของจิตใจ ไม่ว่าจะเป็นความตื่นเต้น ความเครียด หรือ ความวิตกกังวลก็ล้วนทำให้เกิดเหงื่อออกเยอะผิดปกติได้ทั้งสิ้น
2. การออกกำลังกาย เมื่อเราออกกำลังกาย หนึ่งในสิ่งที่ต้องเกิดขึ้นอย่างแน่นอน ก็คือ เหงื่อ ทั้งนี้ก็เนื่องมาจากเกิดการเผาผลาญพลังงานแล้วขับเหงื่อออกมานั่นเอง
3. สภาพอากาศที่ร้อนอบอ้าว เมื่อเราต้องตกอยู่ในสภาพอากาศที่ร้อนอบอ้าว ร่างกายย่อยมีการขับเหงื่อออกมา เพื่อรักษาสมดุลของอุณหภูมิภายในร่างกาย
4. สภาวะที่เปลี่ยนแปลงไปของร่างกาย โดยเฉพาะในส่วนของคุณผู้หญิงที่มักเกิดอาการเหงื่อออกเยอะเมื่ออยู่ในช่วงตั้งครรภ์ หรือ อยู่ในสภาวะหมดประจำเดือน โดยสาเหตุหลังนี้มักมีอาการร้อนวูบวาบร่วมด้วย
5. พันธุกรรม หลาย ๆ ครอบครัวที่คุณพ่อคุณแม่เป็นคนเหงื่อออกเยอะ ลูกหลานก็มักมีอาการเหงื่อออกเยอะตามไปด้วย โดยมักปรากฎในอายุต่ำกว่า 25 ปี
6. ผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิด ยาบางชนิดมีผลต่อระบบขับเหงื่อ และ การรักษาความสมดุลภายในร่างกายของเรา อาทิเช่น โพรทริปไทลีนเดซิพรามีน หรือ นอร์ทริปไทลีน
7. โรคติดเชื้อ โรคติดเชื้อที่ทำให้เกิดเหงื่อออกเยอะก็มีทั้งโรควัณโรค และ โรคเอดส์
8. สภาวะของร่างกายที่ไม่สมดุล ส่วนของค่าชีวเคมีต่าง ๆ ภายในร่างกายที่ผิดปกติ อาทิเช่น น้ำตาลในเลือดต่ำ หรือ ไทรอยด์เป็นพิษ
9. ร่างกายทำงานผิดปกติ โดยเฉพาะในส่วนของระบบที่เกี่ยวข้องกับหัวใจ สมอง หรือ ต่อมหมวกไต อาทิเช่น การเป็นโรคหัวใจขาดเลือด การเกิดหลอดเลือดสมองอุดตัน หรือ ต่อมหมวกไตที่ทำงานผิดปกติ
10. การเกิดภาวะโรคของร่างกาย อย่างโรคปอด โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง โรคพาร์กินสัน โรคเก๊าท์ โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ หรือโรคเบาหวาน เป็นต้น

 

วิธีการดูแลตัวเอง เมื่อเป็นคนเหงื่อออกเยอะ

1. การปรับพฤติกรรม ทั้งการพักผ่อน การบริโภค หรือ แม้แต่การดำเนินชีวิตประจำวัน ซึ่งจะช่วยลดปริมาณของเหงื่อลงได้
2. ฝึกสมาธิ อย่างการเล่นโยคะ หรือ การออกกำลังกายที่ช่วยเพิ่มสมาธิ ทำให้สามารถควบคุมอารมณ์ไม่ให้ตื่นเต้นมากเกินไป
3. สุขอนามัยที่ดี ทั้งการอาบน้ำ หรือ การสวมใส่เสื้อผ้าที่สะอาดปราศจากกลิ่นอับ
4. หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มร้อนบางประเภท อาทิเช่น เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีนอย่างชา หรือ กาแฟ ที่กระตุ้นการขับเหงื่อให้ออกมามากขึ้น
5. ควบคุมน้ำหนักกาย เพราะผู้ที่มีน้ำหนักกายเกินเกณฑ์มักเกิดโรคอ้วนตามมา และ ผู้ที่เป็นโรคอ้วนก็มักมีเหงื่อออกเยอะกว่าปกติ

 

ทางเลือกของการรักษาภาวะเหงื่อออกมากผิดปกติ

      ในการรักษาภาวะเหงื่อออกเยอะผิดปกตินั้น มีทั้งการรักษาแบบผ่าตัดและไม่ต้องผ่าตัด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของแพทย์ร่วมกับคนไข้ในแต่ละราย ซึ่งมีตั้งแต่การรักษาโดยการกินยา หรือฉีดยา ไปจนถึงการผ่าตัด

1. การรักษาแบบไม่ต้องผ่าตัด  จะเป็นการใช้ยาทาบางกลุ่มหรือการฉีดสารบางชนิด แต่อย่างไรก็ตาม วิธีการรักษาดังกล่าว เป็นแค่การรักษาแบบประคับประคองเท่านั้น เพราะวิธีนี้ไม่สามารถทำให้ผู้ป่วยหายขาดจากอาการเหงื่อออกเยอะผิดปกติได้
2. การรักษาแบบผ่าตัดผ่ากล้อง  เป็นวิธีการรักษาชนิดเดียวในปัจจุบันที่ทำให้ผู้ป่วยหายขาดจากอาการดังกล่าว โดยเรียกการผ่าตัดนี้ว่า Thoracoscopic sympathectomy ซึ่งอาศัยหลักการที่ว่าการหลั่งเหงื่อของร่างกายนั้น เกิดจากการสั่งการโดยสมอง ผ่านระบบประสาทอัตโนมัติแบบซึมพาเทติค (sympathetic nervous system) ซึ่งจะมีการส่งสัญญาณไปตามเส้นประสาทย่อยๆ ผ่านปมประสาทซิมพาเทติคถึงปลายทางที่บริเวณต่อมเหงื่อให้มีการหลั่งเหงื่อ ความรู้ดังกล่าวทำให้ศัลยแพทย์สามารถทำการผ่าตัดโดยทำลายปมประสาทบางส่วนที่ส่งสัญญาณมาบริเวณใบหน้า, มือหรือรักแร้ ทำให้ไม่มีสัญญาณสั่งการส่งมาที่ต่อมเหงื่อปลายทาง จึงทำให้ไม่มีการหลั่งเหงื่อเกิดขึ้นที่บริเวณนั้นๆ

 

       อาการเหงื่อออกเยอะเป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกท่าน ในบางท่านก็เป็นอาการที่เกิดขึ้นเพียงชั่วคราวเกิดขึ้นไม่บ่อยมากนัก ซึ่งก็มักจะมีสาเหตุมาจากสิ่งเร้าภายนอก แต่หากคุณเป็นหนึ่งในคนเหงื่อออกเยอะที่เกิดขึ้นเป็นประจำ คุณควรหาสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการดังกล่าว อาการดังกล่าวเกิดจากสิ่งเร้าภายใน หรือ ความผิดปกติของร่างกาย ถ้าคุณทราบสาเหตุเร็วก็จะสามารถรักษา และป้องกันการเกิดขึ้นอีกในอนาคตได้

 

ที่มา: phyathai.com