โค้งสุดท้าย! สรุปลดหย่อนภาษี 2568 ที่ต้องรู้

เมื่อเข้าสู่ช่วงท้ายของปีปฏิทิน การเตรียมความพร้อมสำหรับภาระภาษีเป็นสิ่งที่ผู้มีเงินได้ทุกคนควรให้ความสำคัญอย่างยิ่ง บทความนี้จะนำเสนอข้อมูล โค้งสุดท้าย! สรุปลดหย่อนภาษี 2568 ที่ต้องรู้ เพื่อให้ผู้เสียภาษีสามารถตรวจสอบสิทธิประโยชน์และวางแผนการใช้จ่ายและการลงทุนได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ การทำความเข้าใจรายการลดหย่อนต่างๆ ไม่เพียงแต่ช่วยลดภาระภาษีที่ต้องชำระ แต่ยังเป็นโอกาสในการสร้างความมั่งคั่งและหลักประกันทางการเงินในระยะยาวอีกด้วย

• ภาพรวมสิทธิลดหย่อนพื้นฐานส่วนบุคคลและครอบครัวที่ผู้มีเงินได้ทุกคนสามารถใช้ได้
• เงื่อนไขและรายละเอียดของค่าลดหย่อนจากการออมและการลงทุน เช่น กองทุนรวม SSF, RMF และเบี้ยประกัน
• เจาะลึกสิทธิประโยชน์จากสินทรัพย์ เช่น ดอกเบี้ยที่อยู่อาศัย และมาตรการพิเศษจากภาครัฐที่อาจประกาศใช้
• แนวทางการเตรียมเอกสารและข้อควรระวังเพื่อการยื่นภาษีที่ถูกต้องและรวดเร็ว
• ความสำคัญของการวางแผนภาษีตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อให้ได้รับประโยชน์สูงสุด

การวางแผนภาษีเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยความเข้าใจในกฎเกณฑ์และเงื่อนไขต่างๆ ที่กรมสรรพากรกำหนด การเตรียมตัวในช่วงโค้งสุดท้ายของปีจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากเป็นโอกาสสุดท้ายในการดำเนินการบางอย่าง เช่น การซื้อหน่วยลงทุนในกองทุนรวม หรือการซื้อประกันชีวิต เพื่อให้ได้รับสิทธิลดหย่อนสำหรับปีภาษีนั้นๆ บทความนี้จึงได้รวบรวมข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับรายการลดหย่อนภาษีประจำปี 2568 เพื่อเป็นแนวทางสำหรับมนุษย์เงินเดือน ผู้ประกอบอาชีพอิสระ และผู้มีเงินได้ทุกประเภท ในการบริหารจัดการภาษีของตนเองให้เกิดประโยชน์สูงสุด

ทำความเข้าใจการวางแผนภาษี: ทำไมจึงสำคัญในช่วงปลายปี

การวางแผนภาษี (Tax Planning) คือกระบวนการวิเคราะห์สถานะทางการเงินของบุคคลเพื่อหาแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้องตามกฎหมายและช่วยให้เสียภาษีน้อยที่สุด การดำเนินการนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้มีเงินได้ทุกคน ไม่ว่าจะเป็นพนักงานประจำ ผู้ประกอบธุรกิจ หรือฟรีแลนซ์ เนื่องจากภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาคิดคำนวณจากเงินได้สุทธิ ซึ่งเป็นผลลัพธ์ของเงินได้พึงประเมินหักด้วยค่าใช้จ่ายและค่าลดหย่อน ดังนั้น ยิ่งมีรายการค่าลดหย่อนมากเท่าไหร่ เงินได้สุทธิก็จะยิ่งน้อยลง ส่งผลให้จำนวนภาษีที่ต้องชำระลดลงตามไปด้วย

ช่วงปลายปีถือเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการทบทวนและวางแผนภาษี เนื่องจากผู้มีเงินได้จะสามารถประเมินรายได้รวมทั้งปีได้อย่างแม่นยำ และยังมีเวลาเพียงพอในการตัดสินใจเลือกใช้สิทธิลดหย่อนต่างๆ ที่มีเงื่อนไขด้านเวลาเข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น การซื้อกองทุนรวม RMF/SSF หรือการทำประกันชีวิต ซึ่งส่วนใหญ่จะต้องดำเนินการให้เสร็จสิ้นภายในวันทำการสุดท้ายของปีปฏิทินนั้นๆ การละเลยการวางแผนในช่วงนี้อาจทำให้พลาดโอกาสในการใช้สิทธิประโยชน์ทางภาษีอย่างน่าเสียดาย

การวางแผนภาษีที่มีประสิทธิภาพไม่ได้เป็นเพียงการลดภาระค่าใช้จ่ายในปัจจุบัน แต่ยังเป็นการส่งเสริมวินัยทางการเงินและสร้างโอกาสในการต่อยอดความมั่งคั่งผ่านการลงทุนที่ให้ผลตอบแทนควบคู่ไปกับสิทธิประโยชน์ทางภาษี

กลุ่มค่าลดหย่อนพื้นฐาน: สิทธิประโยชน์ส่วนตัวและครอบครัว

ค่าลดหย่อนกลุ่มนี้เป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่กรมสรรพากรมอบให้แก่ผู้เสียภาษีทุกคนและผู้ที่มีภาระในการดูแลครอบครัว ซึ่งเป็นกลุ่มที่ควรตรวจสอบและใช้สิทธิ์ให้ครบถ้วนเป็นอันดับแรก เพราะไม่มีเงื่อนไขซับซ้อนและเป็นประโยชน์โดยตรง

ค่าลดหย่อนส่วนตัวและคู่สมรส: จุดเริ่มต้นของการประหยัดภาษี

ค่าลดหย่อนส่วนตัว: ผู้มีเงินได้ทุกคน ไม่ว่าจะมีสถานะโสด สมรส หรือหย่าร้าง สามารถหักค่าลดหย่อนส่วนตัวได้ทันที 60,000 บาท โดยไม่ต้องใช้เอกสารใดๆ ประกอบ เป็นสิทธิพื้นฐานที่ระบบจะคำนวณให้โดยอัตโนมัติเมื่อยื่นแบบแสดงรายการภาษี

ค่าลดหย่อนคู่สมรส: สำหรับผู้ที่จดทะเบียนสมรสตามกฎหมาย สามารถหักลดหย่อนคู่สมรสได้อีก 60,000 บาท โดยมีเงื่อนไขสำคัญคือ คู่สมรสจะต้องไม่มีเงินได้พึงประเมินในปีภาษีนั้นๆ หรือหากมีเงินได้ ก็เลือกยื่นภาษีรวมกับผู้มีเงินได้ ในกรณีที่คู่สมรสมีเงินได้และเลือกยื่นภาษีแยกต่างหาก จะไม่สามารถใช้สิทธินี้ได้

ค่าลดหย่อนบุตรและบิดามารดา: สิทธิสำหรับผู้ดูแลครอบครัว

ค่าลดหย่อนบุตร: ผู้เสียภาษีสามารถนำบุตรมาหักลดหย่อนได้ โดยมีเงื่อนไขดังนี้

• เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย หรือบุตรบุญธรรมที่จดทะเบียนรับรองแล้ว
• บุตรต้องมีอายุไม่เกิน 25 ปี และยังศึกษาอยู่ในระดับมหาวิทยาลัยหรือเทียบเท่า หรือเป็นผู้เยาว์ (อายุไม่เกิน 20 ปี) หรือศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถหรือเสมือนไร้ความสามารถ
• บุตรต้องมีเงินได้พึงประเมินในปีภาษีไม่เกิน 30,000 บาท (ยกเว้นกรณีเงินปันผล)

อัตราการลดหย่อนคือ 30,000 บาทต่อคน สำหรับบุตรคนที่สองเป็นต้นไปที่เกิดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2561 เป็นต้นไป จะสามารถหักลดหย่อนได้เพิ่มขึ้นเป็นคนละ 60,000 บาท เพื่อเป็นการส่งเสริมนโยบายการมีบุตรของภาครัฐ

ค่าลดหย่อนบิดามารดา: สามารถหักลดหย่อนค่าอุปการะเลี้ยงดูบิดามารดาของตนเองและของคู่สมรสได้คนละ 30,000 บาท รวมสูงสุด 4 คน (120,000 บาท) โดยมีเงื่อนไขดังนี้

• บิดามารดาต้องมีอายุ 60 ปีขึ้นไป
• มีเงินได้พึงประเมินในปีภาษีไม่เกิน 30,000 บาท
• ต้องอยู่ในความอุปการะเลี้ยงดูของผู้ยื่นภาษี
• ผู้ยื่นภาษีต้องเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายเท่านั้น (ไม่นับบุตรบุญธรรม) และต้องมีหนังสือรับรองการเลี้ยงดู (แบบ ล.ย.03)

ค่าลดหย่อนสำหรับผู้พิการและทุพพลภาพ

หากผู้ยื่นภาษีมีหน้าที่อุปการะเลี้ยงดูคนพิการหรือคนทุพพลภาพ สามารถนำมาหักลดหย่อนได้คนละ 60,000 บาท โดยบุคคลดังกล่าวต้องมีบัตรประจำตัวคนพิการ และมีหนังสือรับรองการเป็นผู้อุปการะ ในกรณีที่ผู้พิการหรือทุพพลภาพเป็นบิดา มารดา บุตร หรือคู่สมรสของผู้มีเงินได้ ก็สามารถใช้สิทธิลดหย่อนตามประเภทนั้นๆ ควบคู่ไปกับสิทธิลดหย่อนความพิการได้

กลุ่มค่าลดหย่อนเพื่อการลงทุนและสร้างความมั่นคง

นอกเหนือจากค่าลดหย่อนพื้นฐานแล้ว การวางแผนภาษีผ่านผลิตภัณฑ์ทางการเงินถือเป็นกลยุทธ์ที่ได้รับความนิยมอย่างสูง เพราะไม่เพียงช่วยประหยัดภาษี แต่ยังเป็นการสร้างวินัยในการออมและลงทุนเพื่อเป้าหมายในอนาคต เช่น การเกษียณอายุ หรือการสร้างความมั่งคั่งระยะยาว

การลงทุนในกองทุนรวมเพื่อการออม (SSF)

SSF หรือ Super Savings Fund เป็นกองทุนรวมที่จัดตั้งขึ้นเพื่อส่งเสริมการออมระยะยาว เงินลงทุนใน SSF สามารถนำมาหักลดหย่อนภาษีได้ตามที่จ่ายจริง สูงสุดไม่เกิน 30% ของเงินได้พึงประเมิน และไม่เกิน 200,000 บาทต่อปี โดยเมื่อรวมกับค่าลดหย่อนการออมเพื่อการเกษียณอื่นๆ (เช่น RMF, กบข./กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ, ประกันบำนาญ) ต้องไม่เกิน 500,000 บาท

เงื่อนไขสำคัญของ SSF คือ ผู้ลงทุนจะต้องถือครองหน่วยลงทุนเป็นระยะเวลาไม่น้อยกว่า 10 ปี นับจากวันที่ซื้อ การขายคืนก่อนกำหนดจะถือว่าผิดเงื่อนไขและต้องคืนภาษีที่ได้รับลดหย่อนไปพร้อมเงินเพิ่ม

การลงทุนในกองทุนรวมเพื่อการเลี้ยงชีพ (RMF)

RMF หรือ Retirement Mutual Fund เป็นกองทุนรวมที่มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการออมเงินไว้ใช้ในวัยเกษียณ เงินลงทุนใน RMF สามารถนำมาลดหย่อนภาษีได้ตามที่จ่ายจริง สูงสุดไม่เกิน 30% ของเงินได้พึงประเมิน และไม่เกิน 500,000 บาทต่อปี และเช่นเดียวกับ SSF เมื่อรวมกับสิทธิลดหย่อนเพื่อการเกษียณอื่นๆ ต้องไม่เกิน 500,000 บาท

เงื่อนไขของ RMF มีความซับซ้อนกว่า SSF โดยผู้ลงทุนต้องลงทุนต่อเนื่องทุกปี (หรือปีเว้นปี) จนกระทั่งอายุครบ 55 ปีบริบูรณ์ และต้องมีระยะเวลาลงทุนไม่น้อยกว่า 5 ปีเต็ม การปฏิบัติตามเงื่อนไขอย่างเคร่งครัดเป็นสิ่งสำคัญเพื่อรักษาสิทธิประโยชน์ทางภาษี

เบี้ยประกัน: หลักประกันชีวิตและสุขภาพ

การทำประกันเป็นอีกหนึ่งเครื่องมือในการวางแผนภาษีที่ช่วยสร้างความคุ้มครองไปพร้อมกัน แบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ ดังนี้

• เบี้ยประกันชีวิตทั่วไป: ลดหย่อนได้ตามที่จ่ายจริง สูงสุดไม่เกิน 100,000 บาท โดยกรมธรรม์ต้องมีระยะเวลาคุ้มครอง 10 ปีขึ้นไป
• เบี้ยประกันสุขภาพตนเอง: ลดหย่อนได้ตามที่จ่ายจริง สูงสุดไม่เกิน 25,000 บาท และเมื่อรวมกับเบี้ยประกันชีวิตทั่วไปแล้ว ต้องไม่เกิน 100,000 บาท
• เบี้ยประกันสุขภาพบิดามารดา: ลดหย่อนได้ตามที่จ่ายจริง สูงสุดไม่เกิน 15,000 บาท โดยบิดามารดาต้องมีรายได้ไม่เกิน 30,000 บาทต่อปี
• เบี้ยประกันชีวิตแบบบำนาญ: ลดหย่อนได้ 15% ของเงินได้พึงประเมิน แต่ไม่เกิน 200,000 บาท และเป็นสิทธิแยกต่างหากจากเบี้ยประกันชีวิตทั่วไป แต่ต้องอยู่ภายใต้วงเงินรวมเพื่อการเกษียณ 500,000 บาท

กลุ่มค่าลดหย่อนจากสินทรัพย์และนโยบายรัฐ

ค่าลดหย่อนกลุ่มนี้เกี่ยวข้องกับการใช้จ่ายในสินทรัพย์ขนาดใหญ่และการตอบสนองต่อนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของภาครัฐ ซึ่งมักจะเป็นรายการที่มีมูลค่าสูงและช่วยลดภาระภาษีได้อย่างมีนัยสำคัญ

ดอกเบี้ยเงินกู้ยืมเพื่อที่อยู่อาศัย

สำหรับผู้ที่กู้ยืมเงินจากสถาบันการเงินเพื่อซื้อ สร้าง หรือซ่อมแซมที่อยู่อาศัย เช่น บ้าน คอนโดมิเนียม หรือทาวน์เฮาส์ สามารถนำดอกเบี้ยที่จ่ายไปตลอดทั้งปีภาษีมาหักลดหย่อนได้ตามจำนวนที่จ่ายจริง แต่สูงสุดไม่เกิน 100,000 บาท

ในกรณีกู้ร่วมกันหลายคน สิทธิลดหย่อน 100,000 บาทนี้จะต้องแบ่งเฉลี่ยตามจำนวนผู้กู้ร่วม เช่น หากกู้ร่วม 2 คน แต่ละคนจะได้รับสิทธิลดหย่อนคนละ 50,000 บาท เอกสารสำคัญที่ต้องใช้คือหนังสือรับรองการชำระดอกเบี้ยจากสถาบันการเงินผู้ออกสินเชื่อ

มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจ: Easy E-Receipt (อัปเดตสำหรับปี 2568)

เพื่อเป็นการส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัลและกระตุ้นการบริโภคภายในประเทศ ภาครัฐมักจะมีโครงการพิเศษออกมาในช่วงต้นปีหรือปลายปี โดยโครงการที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในปี 2568 คือ “Easy E-Receipt” ซึ่งต่อยอดมาจากโครงการในปีก่อนๆ

หลักการของโครงการคือ ให้ผู้เสียภาษีสามารถนำค่าใช้จ่ายจากการซื้อสินค้าและบริการจากร้านค้าที่สามารถออกใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์ (e-Tax Invoice) หรือใบรับอิเล็กทรอนิกส์ (e-Receipt) มาหักลดหย่อนภาษีได้ตามจริงสูงสุด 50,000 บาท

สินค้าและบริการที่เข้าร่วมโครงการมักจะครอบคลุมหลากหลายประเภท เช่น สินค้าอุปโภคบริโภค, เครื่องใช้ไฟฟ้า, เฟอร์นิเจอร์, ค่าบริการต่างๆ, รวมถึงสินค้าที่ไม่เสียภาษีมูลค่าเพิ่มอย่างหนังสือและ e-Book ข้อสำคัญคือต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าร้านค้าสามารถออกเอกสารในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์และระบุข้อมูลของผู้ซื้อได้อย่างถูกต้องครบถ้วน ทั้งนี้ เงื่อนไขและช่วงเวลาที่แน่นอนของโครงการสำหรับปี 2568 จะต้องรอประกาศอย่างเป็นทางการจากภาครัฐอีกครั้ง

การวางแผนภาษีกลางปี (ภ.ง.ด.94) และข้อควรระวัง

สำหรับผู้มีเงินได้ประเภทที่ 5 ถึง 8 ตามประมวลรัษฎากร เช่น เงินได้จากค่าเช่า, วิชาชีพอิสระ, การรับเหมา, และธุรกิจอื่นๆ จะต้องยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาครึ่งปี (ภ.ง.ด.94) สำหรับรายได้ที่เกิดขึ้นในช่วง 6 เดือนแรกของปี (มกราคม – มิถุนายน) โดยมีกำหนดยื่นภายในเดือนกันยายนของปีนั้นๆ

การคำนวณภาษีครึ่งปีจะใช้ค่าลดหย่อนต่างๆ เพียง “ครึ่งหนึ่ง” ของสิทธิทั้งปี ดังนี้:

• ค่าลดหย่อนส่วนตัวและคู่สมรส (กรณีไม่มีเงินได้): 30,000 บาท
• ค่าลดหย่อนบุตร: คนละ 15,000 บาท (สำหรับบุตรคนที่สองเป็นต้นไปที่เกิดหลังปี 2561 ลดหย่อนได้ 30,000 บาท)
• ค่าลดหย่อนบิดามารดา: คนละ 15,000 บาท
• ค่าลดหย่อนผู้พิการ/ทุพพลภาพ: คนละ 30,000 บาท

การวางแผนและยื่นภาษีกลางปีอย่างถูกต้องจะช่วยให้สามารถบริหารกระแสเงินสดได้ดีขึ้น และลดภาระภาษีที่ต้องชำระจำนวนมากในคราวเดียวเมื่อสิ้นปี

เปรียบเทียบค่าลดหย่อนยอดนิยม: SSF vs RMF

การเลือกลงทุนระหว่างกองทุน SSF และ RMF เป็นหนึ่งในการตัดสินใจที่สำคัญสำหรับนักวางแผนภาษี ตารางด้านล่างนี้สรุปความแตกต่างที่สำคัญเพื่อช่วยในการตัดสินใจ

บทสรุป: เตรียมตัวให้พร้อมก่อนสิ้นปีภาษี 2568

การวางแผนภาษีในช่วงโค้งสุดท้ายของปี 2568 เป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม การทำความเข้าใจในสิทธิลดหย่อนต่างๆ อย่างถ่องแท้จะช่วยให้ผู้มีเงินได้สามารถบริหารจัดการภาระภาษีได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด พร้อมทั้งยังเป็นเครื่องมือในการสร้างความมั่นคงทางการเงินในอนาคต

เพื่อเป็นการทบทวน ควรตรวจสอบรายการต่างๆ ดังนี้ก่อนสิ้นปี:

• ตรวจสอบสิทธิลดหย่อนพื้นฐาน: คำนวณค่าลดหย่อนส่วนตัว, คู่สมรส, บุตร, และบิดามารดาให้ครบถ้วน
• รวบรวมเอกสาร: เตรียมหนังสือรับรองการชำระเบี้ยประกัน, หนังสือรับรองดอกเบี้ยเงินกู้ที่อยู่อาศัย, และเอกสารรับรองการซื้อหน่วยลงทุน
• พิจารณาการลงทุน: ประเมินวงเงินที่ยังสามารถลงทุนใน SSF/RMF ได้ และตัดสินใจลงทุนก่อนวันทำการสุดท้ายของปี
• ติดตามมาตรการรัฐ: จับตาดูประกาศเกี่ยวกับโครงการ Easy E-Receipt หรือมาตรการอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้น และเตรียมพร้อมใช้สิทธิ์

การเตรียมความพร้อมล่วงหน้าและการรวบรวมเอกสารให้ครบถ้วน จะทำให้กระบวนการยื่นภาษีในช่วงต้นปีถัดไปเป็นไปอย่างราบรื่นและถูกต้อง การวางแผนภาษีอย่างรอบคอบไม่เพียงแต่ช่วยประหยัดเงินในกระเป๋า แต่ยังเป็นรากฐานสำคัญที่นำไปสู่ความสำเร็จและความมั่นคงทางการเงินในระยะยาว