โค้งสุดท้าย! ยื่นภาษีครึ่งปี (ภ.ง.ด.94) ก่อนหมดเขต

เมื่อใกล้ถึงสิ้นเดือนกันยายนของทุกปี ผู้มีเงินได้บางประเภทนอกเหนือจากเงินเดือนประจำ มีหน้าที่สำคัญในการยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาครึ่งปี หรือที่เรียกว่า ภ.ง.ด.94 ซึ่งเป็นกลไกที่ช่วยบริหารจัดการภาษีและแบ่งเบาภาระการชำระภาษีในช่วงปลายปีได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สรุปประเด็นสำคัญของการยื่นภาษีครึ่งปี

• ภ.ง.ด.94 คือการยื่นภาษีสำหรับรายได้ที่เกิดขึ้นในช่วงครึ่งปีแรก (1 มกราคม – 30 มิถุนายน) เฉพาะเงินได้พึงประเมินประเภทที่ 5 ถึง 8 ตามมาตรา 40 แห่งประมวลรัษฎากร
• ผู้มีเงินได้ประเภทดังกล่าวรวมกันเกิน 60,000 บาท (กรณีโสด) มีหน้าที่ต้องยื่นแบบ ภ.ง.ด.94
• กำหนดการยื่นแบบปกติคือภายในวันที่ 30 กันยายนของทุกปี แต่หากยื่นผ่านช่องทางออนไลน์ จะขยายเวลาไปจนถึงวันที่ 8 ตุลาคม
• การยื่นภาษีครึ่งปีเป็นการชำระภาษีล่วงหน้า ซึ่งสามารถนำไปหักออกจากภาษีที่ต้องชำระตอนสิ้นปี (ภ.ง.ด.90) ได้ ช่วยให้การวางแผนการเงินทำได้ง่ายขึ้น
• การละเลยการยื่นแบบตามกำหนดอาจนำไปสู่บทลงโทษ เช่น ค่าปรับและเงินเพิ่มตามที่กฎหมายกำหนด

ทำความเข้าใจ ภ.ง.ด.94: การยื่นภาษีครึ่งปีคืออะไร?

โค้งสุดท้าย! ยื่นภาษีครึ่งปี (ภ.ง.ด.94) ก่อนหมดเขต ถือเป็นช่วงเวลาสำคัญสำหรับบุคคลธรรมดาที่มีรายได้นอกเหนือจากเงินเดือนประจำ ภ.ง.ด.94 คือแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับรอบครึ่งปีภาษี ซึ่งครอบคลุมรายได้ที่เกิดขึ้นตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม ถึง 30 มิถุนายนของปีนั้นๆ วัตถุประสงค์หลักของการยื่นภาษีครึ่งปีคือเพื่อเป็นการชำระภาษีล่วงหน้า คล้ายคลึงกับกลไกการหักภาษี ณ ที่จ่ายสำหรับพนักงานประจำ ซึ่งช่วยลดภาระการชำระภาษีจำนวนมากในครั้งเดียวเมื่อถึงกำหนดยื่นภาษีประจำปี (ภ.ง.ด.90) ในช่วงต้นปีถัดไป

การยื่นภาษีครึ่งปีไม่ได้บังคับใช้กับผู้มีเงินได้ทุกประเภท แต่จะจำกัดเฉพาะผู้ที่มีรายได้พึงประเมินตามมาตรา 40(5) ถึง 40(8) แห่งประมวลรัษฎากรเท่านั้น ซึ่งส่วนใหญ่เป็นรายได้จากการประกอบอาชีพอิสระ การให้เช่าทรัพย์สิน หรือรายได้จากธุรกิจอื่นๆ ที่ไม่ใช่เงินเดือน การทำความเข้าใจในหน้าที่นี้จึงเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อการปฏิบัติตามกฎหมายและเพื่อประโยชน์ในการวางแผนทางการเงินส่วนบุคคลให้มีประสิทธิภาพสูงสุดตลอดทั้งปี

ใครบ้างที่ต้องยื่นภาษีครึ่งปี ภ.ง.ด.94?

ไม่ใช่ทุกคนที่มีรายได้จะต้องยื่น ภ.ง.ด.94 แต่เป็นหน้าที่สำหรับบุคคลธรรมดาที่มีเงินได้ตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนดไว้โดยเฉพาะ ซึ่งสามารถแบ่งเกณฑ์การพิจารณาได้เป็น 2 ส่วนหลัก คือ เกณฑ์รายได้ขั้นต่ำ และประเภทของเงินได้

เกณฑ์รายได้ขั้นต่ำที่ต้องยื่น

บุคคลธรรมดาจะมีหน้าที่ยื่นแบบ ภ.ง.ด.94 ก็ต่อเมื่อมีรายได้พึงประเมินตามมาตรา 40(5) ถึง 40(8) ที่เกิดขึ้นในช่วงครึ่งปีแรก (1 มกราคม – 30 มิถุนายน) รวมกันแล้วเกินเกณฑ์ที่กำหนด ดังนี้

• กรณีบุคคลโสด: มีรายได้รวมกันเกิน 60,000 บาท
• กรณีมีคู่สมรส: มีรายได้รวมกัน (ทั้งของตนเองและคู่สมรส) เกิน 120,000 บาท

หากรายได้ในช่วงครึ่งปีแรกไม่ถึงเกณฑ์ดังกล่าว ก็จะยังไม่มีหน้าที่ต้องยื่นแบบ ภ.ง.ด.94 แต่ยังคงมีหน้าที่ต้องนำรายได้ทั้งหมดไปรวมคำนวณเพื่อยื่นภาษีประจำปี (ภ.ง.ด.90) ตามปกติ

ประเภทเงินได้พึงประเมินที่เข้าข่าย

รายได้ที่ต้องนำมาคำนวณเพื่อยื่น ภ.ง.ด.94 นั้นจำกัดอยู่เพียง 4 ประเภทตามประมวลรัษฎากร ดังนี้

มาตรา 40(5): รายได้จากการให้เช่าทรัพย์สิน

เงินได้ประเภทนี้ครอบคลุมรายได้ที่เกิดจากการนำทรัพย์สินของตนเองออกให้ผู้อื่นเช่า ไม่ว่าจะเป็นอสังหาริมทรัพย์หรือสังหาริมทรัพย์ รวมถึงรายได้จากการผิดสัญญาเช่าซื้อ หรือสัญญาซื้อขายเงินผ่อน ตัวอย่างที่พบบ่อย ได้แก่:

• ค่าเช่าบ้าน, คอนโดมิเนียม, อาคารพาณิชย์ หรือที่ดิน
• ค่าเช่ารถยนต์ หรือยานพาหนะอื่นๆ
• ค่าเช่าเครื่องจักร หรืออุปกรณ์ต่างๆ

มาตรา 40(6): รายได้จากวิชาชีพอิสระ

หมายถึงเงินได้จากการประกอบวิชาชีพอิสระ 6 สาขาที่กฎหมายกำหนดไว้ ซึ่งผู้ประกอบวิชาชีพใช้ความรู้ความสามารถเฉพาะทางในการให้บริการ ไม่ได้อยู่ในรูปแบบของพนักงานประจำ ได้แก่:

• การประกอบโรคศิลปะ (แพทย์, ทันตแพทย์, สัตวแพทย์)
• นักกฎหมาย (ทนายความ)
• วิศวกร
• สถาปนิก
• นักบัญชี
• ช่างประณีตศิลป์

มาตรา 40(7): รายได้จากการรับเหมา

เป็นเงินได้ที่ผู้รับเหมาต้องเป็นผู้ลงทุนจัดหาทั้งสัมภาระ (วัสดุ อุปกรณ์) และเครื่องมือในการทำงานเองทั้งหมดนอกเหนือจากการใช้แรงงานของตนเอง ตัวอย่างเช่น:

• ผู้รับเหมาก่อสร้างบ้าน อาคาร หรือสิ่งปลูกสร้างต่างๆ
• ผู้รับเหมาตกแต่งภายใน
• ผู้รับจ้างผลิตสินค้า ที่ผู้รับจ้างเป็นผู้จัดหาวัตถุดิบหลักเอง

มาตรา 40(8): รายได้จากธุรกิจและการพาณิชย์อื่นๆ

เป็นประเภทเงินได้ที่กว้างที่สุด ครอบคลุมเงินได้จากธุรกิจ การพาณิชย์ การเกษตร การอุตสาหกรรม และอื่นๆ ที่ไม่เข้าข่ายมาตรา 40(1) ถึง 40(7) มาก่อน ถือเป็นกลุ่มรายได้ของกลุ่มอาชีพอิสระ หรือ ภาษีฟรีแลนซ์ ส่วนใหญ่ ตัวอย่างเช่น:

• กำไรจากการขายของออนไลน์, การขายสินค้าในตลาด หรือการทำธุรกิจส่วนตัว
• รายได้ของนักแสดง, นักร้อง, พิธีกร
• รายได้ของฟรีแลนซ์ในสายงานต่างๆ เช่น กราฟิกดีไซเนอร์, นักเขียน, โปรแกรมเมอร์, ที่ปรึกษา
• รายได้จากค่าลิขสิทธิ์ หรือส่วนแบ่งกำไร (Royalty Fee)
• รายได้จากการเกษตรกรรม เช่น การทำนา ทำสวน

ผู้มีรายได้จากเงินเดือนตามมาตรา 40(1) เพียงอย่างเดียว ไม่มีหน้าที่ต้องยื่น ภ.ง.ด.94 แต่หากมีรายได้ตามมาตรา 40(5)-(8) ควบคู่ไปด้วย และรายได้ส่วนหลังนี้เกินเกณฑ์ที่กำหนด ก็จะต้องนำเฉพาะรายได้ส่วนหลังมายื่นภาษีครึ่งปี

กำหนดการและช่องทางการยื่นภาษี ภ.ง.ด.94

การยื่นแบบ ภ.ง.ด.94 ต้องดำเนินการภายในกรอบเวลาที่กรมสรรพากรกำหนด เพื่อหลีกเลี่ยงเบี้ยปรับและเงินเพิ่ม การทราบกำหนดการที่ชัดเจนและช่องทางการยื่นที่สะดวกจึงเป็นสิ่งสำคัญ

กรอบเวลาสำคัญที่ต้องรู้

ระยะเวลาการยื่นแบบแสดงรายการภาษีครึ่งปี ภ.ง.ด.94 มีกำหนดการดังนี้:

• การยื่นแบบกระดาษ: สามารถยื่นได้ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ถึง 30 กันยายน ของทุกปี ณ สำนักงานสรรพากรพื้นที่สาขาใกล้บ้าน
• การยื่นแบบออนไลน์: สำหรับการยื่นผ่านระบบ E-filing ของกรมสรรพากรที่เว็บไซต์ efiling.rd.go.th จะได้รับการขยายเวลาออกไปอีก 8 วัน ซึ่งโดยปกติจะสิ้นสุดในวันที่ 8 ตุลาคม ของปีนั้นๆ

ข้อควรจำ: หากวันสุดท้ายของการยื่นภาษีตรงกับวันหยุดราชการหรือวันหยุดนักขัตฤกษ์ จะมีการเลื่อนวันสิ้นสุดการยื่นออกไปเป็นวันทำการถัดไปที่เปิดทำการวันแรก

ขั้นตอนการยื่นภาษีออนไลน์ผ่านเว็บไซต์กรมสรรพากร

การยื่นภาษีออนไลน์เป็นช่องทางที่ได้รับความนิยมสูงสุด เนื่องจากความสะดวก รวดเร็ว และสามารถทำได้ทุกที่ทุกเวลา โดยมีขั้นตอนหลักๆ ดังนี้:

1. เข้าสู่ระบบ: ไปที่เว็บไซต์ E-filing ของกรมสรรพากร และเข้าสู่ระบบด้วยชื่อผู้ใช้และรหัสผ่าน หากยังไม่มีบัญชี สามารถสมัครสมาชิกใหม่ได้โดยใช้เลขประจำตัวประชาชน
2. เลือกแบบ ภ.ง.ด.94: หลังจากเข้าสู่ระบบ ให้เลือก “ยื่นแบบ” และเลือกแบบแสดงรายการภาษี “ภ.ง.ด.94” สำหรับปีภาษีปัจจุบัน
3. กรอกข้อมูลส่วนตัว: ระบบจะแสดงข้อมูลส่วนบุคคล ตรวจสอบความถูกต้องและแก้ไขหากจำเป็น
4. บันทึกเงินได้: กรอกรายได้ที่เกิดขึ้นในช่วง 1 มกราคม – 30 มิถุนายน โดยเลือกระบุตามประเภทของเงินได้ (มาตรา 40(5) – 40(8)) ให้ถูกต้อง
5. กรอกค่าลดหย่อน: บันทึกรายการค่าลดหย่อนต่างๆ ที่มีสิทธิ์ใช้สำหรับครึ่งปี เช่น ค่าลดหย่อนส่วนตัว, ค่าลดหย่อนบุตร, เงินสมทบกองทุนประกันสังคม (สำหรับ 6 เดือนแรก) เป็นต้น
6. ตรวจสอบและยืนยัน: ระบบจะคำนวณภาษีที่ต้องชำระ (ถ้ามี) ให้โดยอัตโนมัติ ให้ตรวจสอบข้อมูลทั้งหมดอีกครั้งเพื่อความถูกต้องครบถ้วนก่อนกดยืนยันการยื่นแบบ
7. ชำระภาษี (ถ้ามี): หากมีภาษีที่ต้องชำระ สามารถเลือกช่องทางการชำระได้หลากหลาย เช่น QR Code, บัตรเครดิต, หรือช่องทางอิเล็กทรอนิกส์อื่นๆ
8. พิมพ์และเก็บหลักฐาน: หลังจากยื่นแบบและชำระภาษีเสร็จสิ้น ควรพิมพ์เอกสารแบบ ภ.ง.ด.94 และใบเสร็จรับเงินเก็บไว้เป็นหลักฐาน

เปรียบเทียบความแตกต่าง: ภ.ง.ด.94 และ ภ.ง.ด.90

เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ชัดเจนยิ่งขึ้น การเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างการยื่นภาษีครึ่งปี (ภ.ง.ด.94) และการยื่นภาษีประจำปี (ภ.ง.ด.90) เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้เสียภาษีปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง

วิธีคำนวณภาษีและค่าลดหย่อนสำหรับ ภ.ง.ด.94

การคำนวณภาษีสำหรับ ภ.ง.ด.94 มีหลักการคล้ายกับการคำนวณภาษีประจำปี แต่มีข้อแตกต่างในรายละเอียดเกี่ยวกับค่าลดหย่อนที่ต้องทำความเข้าใจให้ถูกต้อง

สูตรการคำนวณภาษีเบื้องต้น

โครงสร้างการคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับครึ่งปีเป็นดังนี้:

(เงินได้พึงประเมิน (ม.ค.-มิ.ย.) – ค่าใช้จ่าย) – ค่าลดหย่อน = เงินได้สุทธิ

เงินได้สุทธิ x อัตราภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา = ภาษีที่ต้องชำระ

หลังจากคำนวณภาษีที่ต้องชำระได้แล้ว หากมีการถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายไว้ล่วงหน้า สามารถนำยอดภาษีที่ถูกหักนั้นมาลบออกจากยอดภาษีที่ต้องชำระได้

รายการลดหย่อนภาษีที่ใช้ได้กับ ภ.ง.ด.94

ข้อแตกต่างที่สำคัญที่สุดในการยื่น ภ.ง.ด.94 คือเรื่องของค่าลดหย่อน โดยส่วนใหญ่จะสามารถใช้สิทธิ์ได้เพียง “ครึ่งหนึ่ง” ของสิทธิ์เต็มปี เนื่องจากเป็นการคำนวณจากรายได้เพียงครึ่งปี

ค่าลดหย่อนส่วนตัวและครอบครัว

• ค่าลดหย่อนส่วนตัว: 30,000 บาท (จากเต็มปี 60,000 บาท)
• ค่าลดหย่อนคู่สมรส (ไม่มีเงินได้): 30,000 บาท (จากเต็มปี 60,000 บาท)
• ค่าลดหย่อนบุตร: คนละ 15,000 บาท (จากเต็มปี 30,000 บาท) หากเป็นบุตรคนที่สองเป็นต้นไปที่เกิดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2561 จะลดหย่อนได้คนละ 30,000 บาท (จากเต็มปี 60,000 บาท)
• ค่าฝากครรภ์และคลอดบุตร: หักได้ตามจริงแต่ไม่เกิน 30,000 บาท (จากเต็มปี 60,000 บาท)
• ค่าอุปการะเลี้ยงดูบิดามารดา: คนละ 15,000 บาท (จากเต็มปี 30,000 บาท)

ค่าลดหย่อนกลุ่มประกันและการลงทุน

• เบี้ยประกันชีวิตทั่วไป: หักได้ตามจริง แต่ไม่เกิน 100,000 บาท (สิทธิ์เต็มจำนวน)
• เงินสมทบกองทุนประกันสังคม: หักได้ตามที่จ่ายจริงในช่วง 6 เดือนแรก (ม.ค.-มิ.ย.)
• เบี้ยประกันสุขภาพบิดามารดา: หักได้ตามจริง แต่ไม่เกิน 15,000 บาท (สิทธิ์เต็มจำนวน)
• หมายเหตุ: ค่าลดหย่อนจากการลงทุนในกองทุน RMF, SSF และเบี้ยประกันชีวิตแบบบำนาญ จะไม่สามารถนำมาใช้ลดหย่อนใน ภ.ง.ด.94 ได้ แต่จะนำไปใช้ลดหย่อนตอนยื่น ภ.ง.ด.90 ตอนสิ้นปีทีเดียว

ข้อควรระวังเกี่ยวกับสิทธิ์ลดหย่อน

ผู้เสียภาษีต้องตรวจสอบเงื่อนไขของค่าลดหย่อน