‘เนื้อจากแล็บ’ วางขายในไทย! อนาคตอาหารแห่งปี 2568

ประเด็นสำคัญที่คุณควรรู้

• นิยามและกระบวนการ: เนื้อจากแล็บ หรือ Cultured Meat คือเนื้อสัตว์จริงที่ผลิตจากการเพาะเลี้ยงเซลล์กล้ามเนื้อของสัตว์ในห้องปฏิบัติการที่มีการควบคุมสภาพแวดล้อมอย่างรัดกุม โดยไม่ต้องผ่านกระบวนการเลี้ยงและฆ่าสัตว์
• สถานะทั่วโลก: หลายประเทศชั้นนำ เช่น สิงคโปร์, สหรัฐอเมริกา, และอิสราเอล ได้อนุมัติการจำหน่ายเนื้อจากแล็บในเชิงพาณิชย์แล้ว ในขณะที่บางประเทศในยุโรปยังคงมีข้อกังวลด้านความปลอดภัยและวัฒนธรรมการบริโภค
• ศักยภาพในประเทศไทย: ไทยเป็นตลาดที่มีการเติบโตของอาหารแห่งอนาคตอย่างรวดเร็ว การมาถึงของเนื้อจากแล็บถือเป็นก้าวสำคัญที่สอดคล้องกับเทรนด์การบริโภคที่ใส่ใจสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
• การเติบโตทางเศรษฐกิจ: ตลาดเนื้อจากแล็บทั่วโลกคาดว่าจะเติบโตอย่างก้าวกระโดด จากมูลค่าประมาณ 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2568 ไปสู่ 20 พันล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2573
• อนาคตอันใกล้: งาน Meat Pro Asia 2025 ที่จะจัดขึ้นในกรุงเทพฯ จะเป็นเวทีสำคัญในการจัดแสดงนวัตกรรมอาหารแห่งอนาคต รวมถึงเนื้อจากแล็บ ซึ่งเป็นการตอกย้ำบทบาทของไทยในอุตสาหกรรมนี้

บทนำสู่ยุคใหม่ของโปรตีน

ปรากฏการณ์ ‘เนื้อจากแล็บ’ วางขายในไทย! อนาคตอาหารแห่งปี 2568 ได้เริ่มต้นขึ้นแล้วอย่างเป็นทางการ ถือเป็นการเปิดศักราชใหม่ของอุตสาหกรรมอาหารและโปรตีนทางเลือกในประเทศ นวัตกรรมนี้ ซึ่งรู้จักกันในชื่อ Cultured Meat หรือเนื้อสัตว์เพาะเลี้ยง กำลังเข้ามามีบทบาทสำคัญในการตอบโจทย์ความท้าทายระดับโลก ทั้งในด้านความมั่นคงทางอาหาร, ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม, และสวัสดิภาพสัตว์ การพัฒนาเทคโนโลยีที่สามารถผลิตเนื้อสัตว์จริงโดยไม่ต้องอาศัยการทำปศุสัตว์แบบดั้งเดิมนี้ ไม่ได้เป็นเพียงแนวคิดในนิยายวิทยาศาสตร์อีกต่อไป แต่กำลังจะกลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่ผู้บริโภคชาวไทยสามารถเข้าถึงได้จริง การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้จึงเป็นที่น่าจับตามองสำหรับผู้ที่อยู่ในวงการอาหาร, ผู้บริโภคที่ใส่ใจสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ไปจนถึงนักลงทุนที่มองหาโอกาสใหม่ๆ ในตลาดที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว

ความสำคัญของเนื้อจากแล็บทวีความชัดเจนขึ้นเมื่อพิจารณาถึงแรงกดดันที่ประชากรโลกมีต่อทรัพยากรธรรมชาติ การทำปศุสัตว์แบบดั้งเดิมต้องใช้ที่ดิน, น้ำ, และพลังงานมหาศาล อีกทั้งยังเป็นแหล่งกำเนิดก๊าซเรือนกระจกที่สำคัญ เนื้อจากแล็บจึงนำเสนอทางออกที่เป็นไปได้ในการลดภาระเหล่านี้ ขณะเดียวกันก็ยังคงตอบสนองความต้องการบริโภคโปรตีนจากสัตว์ของมนุษย์ได้ การวางจำหน่ายในประเทศไทยจึงไม่ได้เป็นเพียงการเพิ่มทางเลือกให้กับผู้บริโภค แต่ยังเป็นการส่งสัญญาณว่าประเทศไทยพร้อมที่จะเป็นส่วนหนึ่งของการปฏิวัติอุตสาหกรรมอาหารโลก และพร้อมเปิดรับนวัตกรรมอาหารเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน

ทำความรู้จัก ‘เนื้อจากแล็บ’ นวัตกรรมเปลี่ยนโลก

Cultured Meat คืออะไร?

Cultured Meat หรือที่เรียกกันอย่างแพร่หลายว่า “เนื้อจากแล็บ” (Lab-grown meat) คือเนื้อสัตว์ที่ผลิตขึ้นโดยตรงจากเซลล์ของสัตว์ โดยไม่จำเป็นต้องผ่านกระบวนการเลี้ยงสัตว์ทั้งตัวเพื่อการฆ่า นี่คือความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีชีวภาพที่อาศัยหลักการของเวชศาสตร์ฟื้นฟู (Regenerative Medicine) มาประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร ผลลัพธ์ที่ได้คือเนื้อสัตว์ที่มีองค์ประกอบทางชีวภาพเหมือนกับเนื้อสัตว์ทั่วไปทุกประการ ไม่ว่าจะเป็นเซลล์กล้ามเนื้อ, ไขมัน, และเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน แต่ถูกสร้างขึ้นในสภาพแวดล้อมที่สะอาดและสามารถควบคุมได้ทั้งหมดภายในห้องปฏิบัติการหรือโรงงานผลิตโดยเฉพาะ

กระบวนการผลิตจากเซลล์สู่จานอาหาร

กระบวนการผลิตเนื้อจากแล็บเริ่มต้นจากการเก็บตัวอย่างเซลล์ต้นกำเนิด (Stem Cells) หรือเซลล์กล้ามเนื้อจำนวนเล็กน้อยจากสัตว์ที่มีชีวิต เช่น วัว, ไก่, หรือปลา โดยกระบวนการนี้ไม่สร้างความเจ็บปวดหรือเป็นอันตรายต่อสัตว์ จากนั้นเซลล์เหล่านี้จะถูกนำไปเพาะเลี้ยงในถังปฏิกรณ์ชีวภาพ (Bioreactor) ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับถังหมักในอุตสาหกรรมเบียร์ ภายในถังจะมีการจำลองสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเซลล์ โดยมีการให้อาหารเลี้ยงเซลล์ (Cell Culture Medium) ซึ่งประกอบด้วยสารอาหารที่จำเป็น เช่น กรดอะมิโน, วิตามิน, แร่ธาตุ, และปัจจัยการเจริญเติบโต (Growth Factors) เพื่อกระตุ้นให้เซลล์แบ่งตัวและเพิ่มจำนวนขึ้นอย่างมหาศาล

เมื่อมีจำนวนเซลล์มากเพียงพอ เซลล์เหล่านี้จะถูกกระตุ้นให้เปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์กล้ามเนื้อ, เซลล์ไขมัน, และเซลล์ชนิดอื่นๆ ที่เป็นองค์ประกอบของเนื้อสัตว์ จากนั้นจะถูกนำไปจัดเรียงบนโครงสร้างที่กินได้ (Edible Scaffolding) เพื่อให้เซลล์ยึดเกาะและเจริญเติบโตเป็นเส้นใยกล้ามเนื้อที่มีโครงสร้างสามมิติ คล้ายกับเนื้อเยื่อของสัตว์จริง กระบวนการทั้งหมดนี้ใช้เวลาเพียงไม่กี่สัปดาห์ ซึ่งเร็วกว่าการเลี้ยงสัตว์ในฟาร์มอย่างมาก และได้ผลผลิตเป็นเนื้อดิบที่พร้อมนำไปปรุงอาหารต่อไป

สถานการณ์เนื้อจากแล็บในเวทีโลก

ประเทศผู้บุกเบิกและการยอมรับในระดับสากล

การยอมรับเนื้อจากแล็บในระดับกฎหมายและเชิงพาณิชย์มีความก้าวหน้าอย่างเห็นได้ชัดในหลายประเทศทั่วโลก สิงคโปร์เป็นประเทศแรกที่อนุมัติการจำหน่ายเนื้อไก่เพาะเลี้ยงให้แก่ผู้บริโภคในปี 2563 ตามมาด้วยสหรัฐอเมริกา ซึ่งหน่วยงานกำกับดูแลได้อนุมัติการจำหน่ายผลิตภัณฑ์เนื้อไก่จากแล็บในปี 2566 นอกจากนี้ ประเทศที่มีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีอาหารอย่างอิสราเอลและเนเธอร์แลนด์ (ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของเทคโนโลยีนี้) ก็เป็นผู้นำในการวิจัย พัฒนา และเริ่มมีการผลิตในระดับเชิงพาณิชย์แล้ว การอนุมัติในประเทศเหล่านี้ถือเป็นหมุดหมายสำคัญที่สร้างความเชื่อมั่นให้กับอุตสาหกรรมและเปิดทางให้เกิดการลงทุนและการพัฒนาที่รวดเร็วยิ่งขึ้น

การคาดการณ์การเติบโตของตลาดโลก

แนวโน้มการเติบโตของตลาดเนื้อจากแล็บนั้นเป็นไปในทิศทางบวกอย่างมีนัยสำคัญ นักวิเคราะห์อุตสาหกรรมคาดการณ์ว่าตลาดนี้จะขยายตัวอย่างก้าวกระโดดในช่วงปี 2568 ถึง 2573 โดยคาดว่ามูลค่าตลาดทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นจากประมาณ 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2568 ไปสู่ระดับ 20 พันล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2573 ปัจจัยขับเคลื่อนการเติบโตนี้มาจากหลายส่วน ทั้งความตระหนักของผู้บริโภคในประเด็นสิ่งแวดล้อมและสวัสดิภาพสัตว์, ความต้องการโปรตีนที่เพิ่มขึ้นตามจำนวนประชากรโลก, และการลงทุนอย่างต่อเนื่องในเทคโนโลยีการผลิตเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มกำลังการผลิต

ความท้าทายและข้อถกเถียงที่เกิดขึ้น

อย่างไรก็ตาม การยอมรับเนื้อจากแล็บไม่ได้เป็นไปอย่างราบรื่นในทุกภูมิภาค บางประเทศในยุโรป เช่น อิตาลี, ฝรั่งเศส, ออสเตรีย และโรมาเนีย ได้แสดงท่าทีคัดค้านและบางแห่งได้ออกกฎหมายห้ามการผลิตและจำหน่ายเนื้อจากแล็บภายในประเทศ ข้อกังวลหลักมาจากสองประเด็นคือ ความปลอดภัยต่อสุขภาพในระยะยาว ซึ่งยังคงต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภค และ การปกป้องวัฒนธรรมอาหารและเกษตรกรรมแบบดั้งเดิม ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของเศรษฐกิจและเอกลักษณ์ของชาติ ข้อถกเถียงเหล่านี้สะท้อนให้เห็นว่าการนำนวัตกรรมใหม่เข้ามาสู่วิถีชีวิตของผู้คนจำเป็นต้องมีการสื่อสารและการจัดการที่รอบคอบ เพื่อสร้างสมดุลระหว่างความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีกับคุณค่าทางสังคมและวัฒนธรรม

เปรียบเทียบเนื้อจากแล็บและเนื้อสัตว์ทั่วไป

เพื่อให้เห็นภาพความแตกต่างและศักยภาพของนวัตกรรมอาหารแห่งอนาคตนี้ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น การเปรียบเทียบระหว่างเนื้อจากแล็บกับเนื้อสัตว์จากการทำปศุสัตว์แบบดั้งเดิมในมิติต่างๆ เป็นสิ่งสำคัญ

บทบาทของประเทศไทยในสมรภูมิอาหารแห่งอนาคต

ศักยภาพตลาดอาหารอนาคตของไทย

ประเทศไทยมีรากฐานที่แข็งแกร่งในฐานะ “ครัวของโลก” และมีศักยภาพสูงในการเป็นผู้นำด้านอาหารแห่งอนาคต (Future Food) ข้อมูลจากปี 2565 แสดงให้เห็นว่าไทยมีมูลค่าการส่งออกอาหารแห่งอนาคตสูงถึงประมาณ 1.29 แสนล้านบาท ซึ่งเติบโตขึ้นถึง 23% จากปีก่อนหน้า ตัวเลขนี้สะท้อนให้เห็นถึงความสามารถในการปรับตัวและพัฒนานวัตกรรมของอุตสาหกรรมอาหารไทย การมาถึงของเนื้อจากแล็บจึงเป็นอีกหนึ่งโอกาสสำคัญที่จะช่วยต่อยอดความสำเร็จนี้ โดยเป็นการเพิ่มความหลากหลายให้กับผลิตภัณฑ์โปรตีนทางเลือก และตอบสนองต่อความต้องการของตลาดโลกที่กำลังเปลี่ยนแปลงไป

การยอมรับของผู้บริโภค: รสชาติและเนื้อสัมผัส

หนึ่งในปัจจัยที่สำคัญที่สุดต่อความสำเร็จของเนื้อจากแล็บคือการยอมรับจากผู้บริโภค ซึ่งรสชาติและเนื้อสัมผัสเป็นหัวใจหลัก จากรายงานของผู้ที่ได้ทดลองชิมผลิตภัณฑ์เนื้อจากแล็บในต่างประเทศ พบว่าผลตอบรับเป็นไปในเชิงบวกอย่างมาก หลายเสียงยืนยันว่ารสชาติและเนื้อสัมผัสแทบไม่แตกต่างจากเนื้อสัตว์ทั่วไป บางรายยังให้ความเห็นว่าเนื้อมีความนุ่มและชุ่มฉ่ำกว่าปกติด้วยซ้ำ

ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ทำให้นักพัฒนาสามารถควบคุมสัดส่วนของกล้ามเนื้อและไขมันได้อย่างแม่นยำ ส่งผลให้ผลิตภัณฑ์ขั้นสุดท้ายมีคุณภาพที่สม่ำเสมอและน่าพึงพอใจ นี่คือจุดเปลี่ยนที่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของนวัตกรรมอาหารแห่งอนาคตในการก้าวข้ามข้อจำกัดของโปรตีนจากพืชและเข้าใกล้ประสบการณ์การบริโภคเนื้อสัตว์จริงมากที่สุด

อนาคตที่กำลังจะมาถึง: บทบาทของงาน Meat Pro Asia 2025

การจัดงาน Meat Pro Asia 2025 ณ กรุงเทพมหานคร ในเดือนมีนาคม 2568 จะเป็นเวทีสำคัญที่ตอกย้ำบทบาทของประเทศไทยในอุตสาหกรรมอาหารแห่งอนาคต งานนี้จะเป็นศูนย์รวมของเทคโนโลยีและนวัตกรรมล่าสุดด้านการผลิตและแปรรูปเนื้อสัตว์จากทั่วทั้งภูมิภาคเอเชีย ซึ่งคาดว่าจะมีการจัดแสดงและนำเสนอเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับเนื้อจากแล็บอย่างแน่นอน การจัดงานระดับนานาชาติในประเทศไทยไม่เพียงแต่จะช่วยกระตุ้นให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้และสร้างเครือข่ายทางธุรกิจ แต่ยังเป็นการส่งสัญญาณให้โลกเห็นว่าไทยพร้อมแล้วที่จะเป็นฮับของนวัตกรรมอาหารในภูมิภาคนี้

ผลกระทบในวงกว้างของเนื้อจากแล็บ

มิติด้านความมั่นคงทางอาหาร

ในขณะที่ประชากรโลกคาดว่าจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ความต้องการโปรตีนก็จะสูงขึ้นตามไปด้วย การพึ่งพาการทำปศุสัตว์แบบดั้งเดิมเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอและไม่ยั่งยืนในระยะยาว เนื้อจากแล็บจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญในการสร้าง ความมั่นคงทางอาหาร โดยเป็นแหล่งโปรตีนทางเลือกที่สามารถผลิตได้ทุกที่ในโลก โดยไม่ขึ้นอยู่กับสภาพภูมิอากาศหรือพื้นที่ทางการเกษตรที่จำกัด การผลิตในระบบปิดยังช่วยลดความเสี่ยงจากการระบาดของโรคในสัตว์ ซึ่งเคยสร้างความเสียหายให้กับห่วงโซ่อุปทานอาหารมาแล้วหลายครั้ง

ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

อุตสาหกรรมปศุสัตว์เป็นหนึ่งในปัจจัยหลักที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม การผลิตเนื้อจากแล็บมีศักยภาพที่จะลดผลกระทบเหล่านี้ได้อย่างมหาศาล การศึกษาเบื้องต้นชี้ว่ากระบวนการผลิตเนื้อจากแล็บใช้ที่ดินน้อยกว่าการทำฟาร์มวัวถึง 99%, ใช้น้ำน้อยกว่า 96%, และปล่อยก๊าซเรือนกระจกน้อยกว่าถึง 96% เมื่อเทียบกับการผลิตเนื้อวัวในปริมาณที่เท่ากัน แม้ว่าตัวเลขเหล่านี้อาจเปลี่ยนแปลงได้เมื่อมีการผลิตในระดับอุตสาหกรรมเต็มรูปแบบ แต่ก็แสดงให้เห็นถึงแนวโน้มที่ชัดเจนว่านี่คือแนวทางการผลิตอาหารที่เป็นมิตรต่อโลกมากขึ้น

บทสรุปและทิศทางในอนาคต

การที่ ‘เนื้อจากแล็บ’ วางขายในไทย! อนาคตอาหารแห่งปี 2568 ไม่ใช่เป็นเพียงการเปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ แต่เป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงกระบวนทัศน์ในอุตสาหกรรมอาหารของประเทศและของโลก นวัตกรรมนี้เป็นส่วนผสมที่ลงตัวระหว่างวิทยาศาสตร์, ความยั่งยืน, และความต้องการของผู้บริโภคยุคใหม่ แม้จะยังมีความท้าทายรออยู่ข้างหน้า ทั้งในด้านการยอมรับของผู้บริโภคในวงกว้าง, การปรับลดต้นทุนการผลิตให้สามารถแข่งขันได้, และการสร้างกรอบกฎหมายที่ชัดเจน แต่ศักยภาพในการแก้ไขปัญหาระดับโลก ทั้งความมั่นคงทางอาหารและวิกฤตสิ่งแวดล้อม ทำให้เนื้อจากแล็บเป็นเทรนด์ที่ไม่อาจมองข้ามได้

สำหรับประเทศไทย นี่คือโอกาสในการตอกย้ำสถานะผู้นำด้านนวัตกรรมอาหาร และเป็นส่วนหนึ่งของการกำหนดทิศทางของโปรตีนแห่งอนาคต การเดินทางของเนื้อจากแล็บจากห้องทดลองสู่จานอาหารของผู้บริโภคชาวไทยได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว และนี่คือเรื่องราวที่ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับห่วงโซ่อาหารต้องจับตามองอย่างใกล้ชิดต่อไป