รัฐแจก ‘Skills Wallet’ อัพสกิลดิจิทัลแห่งอนาคตฟรี!

ท่ามกลางการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจดิจิทัลอย่างรวดเร็ว ภาครัฐได้เปิดตัวโครงการสำคัญภายใต้แนวคิด รัฐแจก ‘Skills Wallet’ อัพสกิลดิจิทัลแห่งอนาคตฟรี! ซึ่งเป็นความพยายามครั้งใหญ่ในการยกระดับทักษะและความสามารถทางดิจิทัลของประชากรไทย เพื่อเตรียมความพร้อมและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศในเวทีโลก

ภาพรวมโครงการ Skills Wallet

โครงการ Skills Wallet หรือที่มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า “Digital Skill Roadmap” เป็นแผนงานระดับชาติที่ขับเคลื่อนโดยสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (depa) โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อมอบโอกาสในการเรียนรู้และพัฒนาทักษะดิจิทัลให้กับคนไทยทุกคนโดยไม่มีค่าใช้จ่าย โครงการนี้ไม่ได้จำกัดอยู่แค่กลุ่มนักเรียนหรือคนวัยทำงาน แต่ครอบคลุมประชากรทุกกลุ่ม ตั้งแต่เด็ก เยาวชน ผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ ไปจนถึงผู้พิการและผู้ด้อยโอกาส เพื่อลดความเหลื่อมล้ำและสร้างสังคมดิจิทัลที่เข้มแข็งและเท่าเทียม

• เรียนฟรีทั่วถึง: โครงการนี้เปิดให้คนไทยทุกคนสามารถเข้าถึงหลักสูตรทักษะดิจิทัลได้ฟรี ผ่านแพลตฟอร์ม E-learning แบบเปิด เพื่อให้ทุกคนมีโอกาสพัฒนาตนเองอย่างเท่าเทียมกัน ไม่ว่าจะอยู่ที่ใดก็ตาม
• หลักสูตรหลากหลาย: เนื้อหาครอบคลุมตั้งแต่ทักษะดิจิทัลพื้นฐานสำหรับชีวิตประจำวัน ไปจนถึงทักษะขั้นสูงที่เป็นที่ต้องการของตลาดแรงงาน เช่น ปัญญาประดิษฐ์ (AI), คลาวด์คอมพิวติ้ง, ความปลอดภัยทางไซเบอร์ และการตลาดดิจิทัล
• ใบรับรองและ значки ดิจิทัล: ผู้ที่เรียนจบหลักสูตรจะได้รับใบรับรอง (Certification) และ значки ดิจิทัล (Digital Badges) ซึ่งสามารถใช้เป็นหลักฐานยืนยันความสามารถ เพื่อเพิ่มโอกาสในการจ้างงานและต่อยอดเส้นทางอาชีพ
• สิทธิประโยชน์ทางภาษี: ภาครัฐมีมาตรการจูงใจสำหรับภาคธุรกิจ โดยสามารถนำค่าใช้จ่ายในการส่งพนักงานเข้าร่วมอบรมในหลักสูตรที่ได้รับการรับรองมาลดหย่อนภาษีได้สูงสุดถึง 250%
• ไม่ใช่โครงการแจกเงิน: สิ่งสำคัญที่ต้องทำความเข้าใจคือ Skills Wallet เป็นโครงการพัฒนาทักษะ ไม่ใช่โครงการกระตุ้นเศรษฐกิจแบบแจกเงิน 10,000 บาท หรือ Digital Wallet

เจาะลึกโครงการ Skills Wallet: เรียนรู้อะไรได้บ้าง?

หัวใจของโครงการนี้คือการสร้างเส้นทางการเรียนรู้ที่ชัดเจนและตอบโจทย์ความต้องการที่แตกต่างกันของประชากรแต่ละกลุ่ม โดยได้แบ่งหลักสูตรออกเป็น 3 ระดับหลัก เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเลือกพัฒนาทักษะได้ตามความเหมาะสมกับพื้นฐานและความสนใจของตนเอง ตั้งแต่การปูพื้นฐานไปจนถึงการเป็นผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง

โครงการนี้มีหลักสูตรที่ได้รับการขึ้นทะเบียนอย่างเป็นทางการมากกว่า 100 หลักสูตร ซึ่งออกแบบมาเพื่อรองรับการพัฒนาทักษะดิจิทัลในทุกมิติ ตั้งแต่การใช้งานในชีวิตประจำวันไปจนถึงการทำงานในอุตสาหกรรมเทคโนโลยีขั้นสูง

โครงสร้างหลักสูตร 3 ระดับ

เพื่อให้เห็นภาพรวมของหลักสูตรที่เปิดสอนได้ชัดเจนยิ่งขึ้น สามารถแบ่งโครงสร้างการเรียนรู้ของโครงการ Skills Wallet ออกเป็น 3 ระดับ ดังนี้:

สิทธิประโยชน์และแรงจูงใจ: มากกว่าแค่การเรียนฟรี

โครงการ Skills Wallet ไม่ได้มุ่งเน้นแค่การให้ความรู้ แต่ยังสร้างระบบนิเวศที่เอื้อต่อการนำทักษะไปใช้ประโยชน์ได้จริง ทั้งสำหรับตัวผู้เรียนเองและสำหรับภาคธุรกิจที่ต้องการบุคลากรที่มีคุณภาพ

สำหรับประชาชนทั่วไป

ประโยชน์ที่ชัดเจนที่สุดคือการเข้าถึงหลักสูตรคุณภาพสูงได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ผู้เรียนสามารถพัฒนาทักษะใหม่ (Upskill) หรือปรับเปลี่ยนทักษะเดิม (Reskill) เพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดแรงงานในปัจจุบันและอนาคต เมื่อเรียนจบหลักสูตร ผู้เรียนจะได้รับ значки ดิจิทัลและใบรับรอง ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างความน่าเชื่อถือและเพิ่มความน่าสนใจในเรซูเม่ ช่วยให้สามารถแข่งขันในตลาดงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ การเข้าถึงหลักสูตรยังทำได้ง่ายผ่าน “คูปองทักษะดิจิทัล” ที่แจกจ่ายผ่านแอปพลิเคชัน “ทางรัฐ” ซึ่งช่วยลดขั้นตอนและอำนวยความสะดวกในการลงทะเบียนเรียน

สำหรับภาคธุรกิจและผู้ประกอบการ

ภาครัฐได้ออกมาตรการจูงใจทางภาษีเพื่อสนับสนุนให้ภาคธุรกิจเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาบุคลากร โดยบริษัทที่ส่งเสริมให้พนักงานเข้าอบรมในหลักสูตรที่ได้รับการรับรองจากโครงการ สามารถนำค่าใช้จ่ายไปหักลดหย่อนภาษีได้สูงถึง 250% นอกจากนี้ สำหรับบริษัทที่จ้างงานบุคลากรที่มีทักษะดิจิทัลที่ผ่านการรับรองจากโครงการ ยังสามารถนำค่าใช้จ่ายในการจ้างงานมาหักลดหย่อนภาษีได้ถึง 150% (สูงสุดไม่เกิน 100,000 บาทต่อคนต่อเดือน เป็นระยะเวลา 12 เดือน) มาตรการเหล่านี้ไม่เพียงช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายของบริษัท แต่ยังกระตุ้นให้เกิดการจ้างงานบุคลากรที่มีคุณภาพ ซึ่งจะส่งผลดีต่อการเพิ่มผลิตภาพและนวัตกรรมขององค์กรในระยะยาว

ความสำคัญในบริบทเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัล

การลงทุนในโครงการ Skills Wallet สะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการเตรียมความพร้อมของประเทศ เศรษฐกิจดิจิทัลของไทยมีแนวโน้มเติบโตอย่างก้าวกระโดด โดยคาดการณ์ว่าจะมีมูลค่าสูงถึง 5 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2568 การเติบโตนี้เกิดขึ้นในหลายภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่ม E-commerce และ Fintech ซึ่งต้องการบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญด้าน AI, Cloud, Cybersecurity และ Data Analytics เป็นจำนวนมาก

กระทรวงแรงงานได้จัดสรรงบประมาณกว่า 6.9 พันล้านบาท เพื่อสนับสนุนการพัฒนาทักษะแรงงาน โดยมุ่งเน้นไปที่ทักษะด้านไอที, AI และดิจิทัล เพื่อรองรับอุตสาหกรรมใหม่ๆ ที่กำลังเกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม โครงการนี้ไม่ได้มีเป้าหมายแค่ในมิติทางเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ยังให้ความสำคัญกับมิติทางสังคมด้วย การทำให้ทักษะดิจิทัลเข้าถึงได้สำหรับทุกคน คือกุญแจสำคัญในการลดความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัล (Digital Divide) และเสริมสร้างพลังให้กับกลุ่มผู้ด้อยโอกาสให้สามารถใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตได้

ข้อแตกต่างสำคัญ: Skills Wallet vs. Digital Wallet 10,000 บาท

เกิดความสับสนอยู่บ่อยครั้งระหว่างโครงการ “Skills Wallet” และ “Digital Wallet 10,000 บาท” เนื่องจากมีการใช้คำว่า “Wallet” เหมือนกัน แต่แท้จริงแล้วทั้งสองโครงการมีวัตถุประสงค์และรูปแบบที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง

• Skills Wallet: คือโครงการเพื่อการลงทุนใน “ทุนมนุษย์” (Human Capital) โดยมุ่งเน้นการให้ความรู้และทักษะดิจิทัลแก่ประชาชน เป็นการสร้างรากฐานที่ยั่งยืนเพื่อการเติบโตทางอาชีพและเศรษฐกิจในระยะยาว “Wallet” ในที่นี้เป็นเพียงคำเปรียบเปรยถึง “กระเป๋า” ที่บรรจุทักษะและความสามารถ ไม่ใช่กระเป๋าเงินจริงๆ
• Digital Wallet 10,000 บาท: คือโครงการกระตุ้นเศรษฐกิจระยะสั้น โดยเป็นการแจกเงินสดจำนวน 10,000 บาทให้กับผู้มีสิทธิ์ผ่านแพลตฟอร์มดิจิทัล เพื่อส่งเสริมการใช้จ่ายและกระตุ้นการบริโภคภายในประเทศ

ดังนั้น การทำความเข้าใจถึงความแตกต่างนี้จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้สามารถมองเห็นเป้าหมายที่แท้จริงของแต่ละโครงการได้อย่างชัดเจน โดย Skills Wallet คือการลงทุนเพื่ออนาคต ในขณะที่ Digital Wallet คือมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจในปัจจุบัน

ความท้าทายและโอกาสในอนาคต

แม้ว่าโครงการ Skills Wallet จะเป็นโครงการที่มีความมุ่งมั่นและมีเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่ แต่ก็ยังคงมีความท้าทายหลายประการที่ต้องเผชิญในการนำไปปฏิบัติจริง ประการแรกคือ คุณภาพและความสามารถในการขยายผล ของการฝึกอบรมออนไลน์ให้ครอบคลุมประชากรจำนวนมาก ประการที่สองคือ ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัล โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกลที่การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตและอุปกรณ์ยังคงเป็นอุปสรรค และประการสุดท้ายคือ การปรับปรุงหลักสูตรให้ทันสมัย อยู่เสมอ เพื่อให้สอดคล้องกับแนวโน้มเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

อย่างไรก็ตาม โครงการนี้ก็มีจุดแข็งและโอกาสที่สำคัญเช่นกัน แนวทางการดำเนินงานที่เป็นระบบและครอบคลุมทั่วประเทศ รวมถึงการสร้างความร่วมมือกับบริษัทเทคโนโลยีชั้นนำระดับโลก เช่น Oracle ซึ่งร่วมมือกับ depa ในการจัดอบรมด้าน Cloud, AI, Data Science และ Blockchain ให้กับนักศึกษาและคนทำงานกว่า 100,000 คนภายในปี 2571 ถือเป็นก้าวสำคัญที่ช่วยรับประกันว่าเนื้อหาหลักสูตรจะสอดคล้องกับความต้องการของอุตสาหกรรม และเป็นปัจจัยบวกที่จะช่วยสร้างบุคลากรที่พร้อมสำหรับอนาคตได้อย่างแท้จริง

บทสรุป: ก้าวสู่ยุคดิจิทัลอย่างมั่นคง

โครงการ รัฐแจก ‘Skills Wallet’ อัพสกิลดิจิทัลแห่งอนาคตฟรี! หรือ Digital Skill Roadmap ถือเป็นยุทธศาสตร์ชาติที่สำคัญในการทำให้การศึกษาด้านดิจิทัลเป็นสิ่งที่ทุกคนเข้าถึงได้ เพื่อเตรียมความพร้อมของประชากรไทยให้สามารถรับมือกับความท้าทายของโลกที่กำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ด้วยการนำเสนอหลักสูตรที่หลากหลาย ทันสมัย และสอดคล้องกับความต้องการของตลาดแรงงาน โครงการนี้จึงมีเป้าหมายเพื่อลดช่องว่างทางทักษะ ส่งเสริมความเท่าเทียมในสังคม และเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญในการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศอย่างยั่งยืน

ความสำเร็จของโครงการจะขึ้นอยู่กับการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพ การปรับปรุงหลักสูตรอย่างต่อเนื่อง และการสร้างความมั่นใจว่าประชาชนทุกภาคส่วนสามารถเข้าถึงโอกาสในการเรียนรู้ได้อย่างเท่าเทียม การลงทุนในการพัฒนาทักษะดิจิทัลคือการลงทุนเพื่ออนาคตที่มั่นคง ทั้งในระดับบุคคลและระดับประเทศ โครงการนี้จึงเป็นโอกาสอันดีสำหรับคนไทยทุกคนในการเตรียมความพร้อมเพื่อก้าวสู่ยุคดิจิทัลอย่างมั่นใจและเต็มศักยภาพ