ปัญหาผมร่วง อาจส่งผลให้ใครหลายคนขาดความมั่นใจได้ กังวลกับตัวเองว่าปกติผมควรร่วงเท่าไร เป็นสาเหตุให้พยายามหาวิธีดูแลและรักษา แต่ปัญหานี้ก็เกิดได้จากหลายปัจจัย ไปดูกันเลยว่าสาเหตุเกิดจากอะไร และวิธีดูแลที่ถูกต้องควรทำอย่างไร
ปัญหาผมร่วง เกิดจากอะไร?
ในแต่ละวันคนเราจะมีผมร่วงประมาณ 50-100 เส้น แต่เพราะเรามีเส้นผมบนศีรษะมากถึง 100,000 เส้น การสูญเสียเพียงเล็กน้อยนั้นจึงไม่อาจสังเกตได้ นอกจากนี้ก็จะมีผมเส้นใหม่ขึ้นมาแทนที่ผมที่เสียไปตามวงจรชีวิตของผม
เส้นผมจะมีความหนาแน่นที่สุดและเส้นใหญ่ที่สุดถึงอายุประมาณ 30 ปี หลังจากนั้น เมื่ออายุมากขึ้น ความหนาแน่นและขนาดของเส้นผมจะเริ่มลดลง เนื่องจากวงจรชีวิตของเส้นผมเริ่มสั้นลง ทําให้ผมร่วงถี่ขึ้นและบางลง จนในที่สุดวงจรของเส้นผมหยุดและไม่สร้างเส้นผมขึ้นมาใหม่อีกต่อไป ส่งผลให้ความหนาแน่นของเส้นผมน้อยลงเรื่อยๆ จนทําให้เห็นลักษณะผมบางหรือศีรษะล้านได้ชัดเจน
ภาวะผมร่วงสามารถเกิดขึ้นได้ทีละน้อยหรือเกิดขึ้นอย่างกะทันหัน และอาจเป็นแบบถาวรหรือชั่วคราว แม้ผมร่วงจะพบมากในผู้สูงอายุ แต่อาการผมร่วงมากเกินไปก็อาจเกิดขึ้นได้ในผู้ที่มีอายุน้อยด้วยเช่นกัน
ลักษณะแบบไหนที่เรียกว่า ผมร่วง
ผมร่วง (Hair Loss) หมายถึง การสูญเสียเส้นผมบนศีรษะหรือกับทุกส่วนในร่างกาย ลักษณะความรุนแรงอาจแตกต่างกัน การสังเกตเห็นผมจำนวนมากในท่อระบายน้ำหลังจากสระผมหรือจับเป็นก้อนผมในแปรง บนหมอน หรือสังเกตผมบางหรือศีรษะล้านเป็นหย่อมๆ แสดงว่ามีผมร่วงมากกว่าปกติ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อค้นหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการผมร่วงและแนะนำแผนการรักษาที่เหมาะสม
1. ปัจจัยที่ส่งผลให้ผมร่วง
- ฮอร์โมน เป็นตัวควบคุมระบบการทำงานสำคัญของร่างกายโดยเฉพาะเส้นผม ตั้งแต่ควบคุมการเจริญเติบโต ลำเลียงอาหารไปจนถึงกระตุ้นเส้นผมที่เกิดใหม่ หากฮอร์โมนในร่างกายทำงานผิดปกติ ก็จะส่งผลให้เกิดอาการผมร่วงได้เช่นเดียวกัน
- กรรมพันธุ์ สาเหตุผมร่วงจากกรรมพันธุ์มักเกิดในเพศชายได้มากกว่าเพศหญิง เพราะมีความไวต่อฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen) ที่มากกว่า จึงทำให้วงจรชีวิตของเส้นผมสั้นกว่า ดังนั้นเส้นผมจึงร่วงถี่กว่า ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะเริ่มแสดงอาการเมื่อเข้าสู่ช่วงเจริญพันธุ์หรือวัยรุ่น
- ความเครียด ส่งผลให้เกิดอาการหลายอย่างต่อร่างกายรวมถึงผมร่วง ไม่ว่าจะเป็น อาการผมร่วงทั่วหนังศีรษะ หรือ อาการผมร่วงเป็นหย่อม ในบางรายอาจมีอาการเครียดและต้องระบายผ่านการดึงผม ทำให้เกิดปัญหาผมร่วงในที่สุด
- การรับประทานอาหาร ไม่ว่าจะการทานอาหารรสจัด เช่น เปรี้ยวจัด เค็มจัด นอกจากจะส่งผลเสียต่อร่างกายแล้วยังเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดผมร่วง เพราะเลือดไม่สามารถไปเลี้ยงรากผมเพียงพอ เส้นผมที่ไม่มีสารอาหารจึงไม่แข็งแรงและหลุดร่วงได้ง่าย นอกจากนี้ยังครอบคลุมไปถึงการดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่ด้วย
- การสระผม แม้การสระผมด้วยน้ำอุ่นจะช่วยขจัดความมันบนเส้นผมได้ดี แต่หากใช้น้ำอุ่นสระผมบ่อยเกินไป อาจจะทำให้เส้นผมอ่อนแอได้ นอกจากนี้ยังควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่มีส่วนผสมของเคราติน
- พฤติกรรมทำร้ายเส้นผม ไม่ว่าจะเป็น การไดร์ผม การหนีบผม หรือการทำเคมีต่างๆ เช่น ยืด ดัด ทำสีผม พฤติกรรมเหล่านี้คือการทำร้ายเส้นผม ทำให้เส้นผมอ่อนแอและเปราะขาดง่าย นำมาซึ่งปัญหาผมเสีย ผมชี้ฟู และผมร่วง
- การหวีผมขณะเปียก เนื่องจากขณะที่ผมเปียกจะเป็นช่วงเวลาที่เส้นผมอ่อนแอมากที่สุด ดังนั้น จึงควรงดหวีผมหรือสางผมหลังสระผมทันที แนะนำให้ใช้ผ้าขนหนูซับผมและเป่าด้วยลมเย็นให้แห้งก่อนจึงค่อยหวีผม
2. การรักษาผมร่วง
- ใช้ยา ส่วนใหญ่การใช้ยาเป็นวิธีการรักษาผมร่วงเริ่มแรก ทั้งยาทาและยาสำหรับรับประทาน ควรมาจากการแนะนำของแพทย์ เพราะมีผลข้างเคียงจากยาที่ต้องระวัง
- ทำทรีตเมนต์ เพื่อกระตุ้นให้เกิดรากผมใหม่ รวมถึงบำรุงรักษาเส้นผมที่มีให้คงอยู่
- ปรับฮอร์โมน ในกรณีผมร่วงจากภาวะฮอร์โมนบกพร่อง
- ทำเลเซอร์ เพื่อแก้ปัญหาการเสื่อมสภาพของเส้นผม และช่วยกระตุ้นเส้นผมให้เกิดใหม่
- ฉีดเกล็ดเลือดเข้มข้น PRP (Platelet-rich Plasma) เพื่อกระตุ้นการทำงานของสเต็มเซลล์บริเวณรากผม
- การปลูกผม โดยวิธีผ่าตัดเจาะรากผมบริเวณท้ายทอย ซึ่งเป็นบริเวณไม่ค่อยโดนผลกระทบจากฮอร์โมน แล้วย้ายรากผมมาปลูกลงในบริเวณที่ต้องการ
3. วิธีแก้ผมร่วง และการดูแลรักษาไม่ให้เกิดผมร่วงหรือผมบางเพิ่มขึ้น
- หลีกเลี่ยงการมัดผมแน่นเกินไป พยายามอย่าดึง บิด หรือขยี้ผมแรงๆ
- ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะอาหารที่มีธาตุเหล็กและโปรตีนในปริมาณที่เพียงพอในแต่ละวัน
- เลือกใช้แชมพูที่เหมาะกับสภาพหนังศีรษะ โดยแชมพูที่ใช้นั้นต้องไม่ก่อให้เกิดการแพ้ การคัน รังแค หรือผื่นบนหนังศีรษะ
- ผลิตภัณฑ์และเครื่องมือจัดแต่งทรงผมก็เป็นสาเหตุของผมร่วงเช่นกัน เช่น เครื่องเป่าลม ที่หนีบผมผลิตภัณฑ์เปลี่ยนสีผม สารฟอกขาว น้ำยาดัด
- หลีกเลี่ยงความเครียด ทำจิตใจให้ผ่อนคลาย หากกำลังเผชิญอาการผมร่วง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง เพื่อการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสมกับแต่ละบุคคล
การมีผมร่วงนั้นเป็นเรื่องปกติและเกิดขึ้นทุกๆ วัน ส่วนใหญ่มักเกิดเพียงชั่วคราว สำหรับบางคนอาจรู้สึกเฉยๆ และยอมรับได้ โดยเฉพาะเมื่อเกิดผมร่วงตามธรรมชาติหรือตามวัย ซึ่งอาจไม่จำเป็นต้องทำการรักษาก็ได้ ในขณะที่บางคนอาจรู้สึกไม่ดี ขาดความมั่นใจ และกลายเป็นความเครียดและวิตกกังวล จนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน อย่างไรก็ตาม ในการแก้ไขปัญหาผมร่วง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุของการเกิดผมร่วงและหาวิธีการรักษาที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพที่สุด
ที่มา: samitivejhospitals.com